दाङ । लुम्बिनी प्रदेश सरकारका स्वास्थ्य मन्त्री राजु खनालले केन्द्रले अध्ययन,अनुगमन नगरी एक पालिका एक आधारभुत अस्पताल अबधारणा बनाउने निर्णय गरेपनि कार्यान्वयनमा जटिलता ल्याएको बताएका छन ।
उनले हचुवाकै भरमा ल्याइएको उक्त अबधारणा स्वास्थ क्षेत्रका लागि थप जटिल बन्दै गएको बताए । सबै पालिकामा अस्पताल बनाउने निणय भयो केन्द्रले भवन पनि बनायो तर भवन निर्माण कार्य सम्पन्न भयो । सेवा बिस्तार, अस्पतालका लागि आबस्यक जनशक्ति,उपकरण पालिकाले ब्यस्थापन गर्न नसक्दा भवनमा ताला लगाईएको छ ।
त्यस्तै अर्को तिर अधिकार क्षेत्र बाडफाडको हिसाबले आधारभुत अस्पताल स्थानीय पालिकाको स्वामित्वमा पर्ने हुदा स्थानीय निकायले एक्लै सन्चालन गर्न हम्मे हम्मे परेको त छदैछ त्यसका लागि प्रदेश सरकारले बजेट बिनियोजन गर्न नसक्ने अबस्थामा छ । यसरी आधारभुत अस्पताल संचालनमा आउन सकेका छैनन यसले थप चुनौती थपिएको छ मन्त्री खनालले भने ।
लमही अस्पतालमा सिकल्सेल, एनिमिया तथा थालासेमिनिया रोगको निदानको शुभारम्भ गर्दै उनले यस्तो बताएका हुन । उनले देउखुरीमा विशेष थारु समुदायमा बंशाणुगत रुपमा देखिएको सिकल्सेल रोगिहरुको पहिचान गरि निदान गर्न मद्दत पुग्ने बताए ।
उनले प्रदेश सरकारले रोग प्रभावित जिल्लाहरुमा पाइलट प्रोजेक्टका रुपमा काम गर्ने यसै आर्थिक बर्षमा बजेटको ब्यब्यस्था गर्न लागेको बताए । त्यसैगरि उनले बर्दियामा सिकलसेल र एनिमियाको विशेष उपचार गर्ने गरि प्रादेशिक अस्पताल बनाउन बजेट बिनियोजन भई कार्यान्वयनको चरणमा रहेको बताए ।
लमही नगरपालिकाका मेयर जोगराज चौधरीले सिकलसेल एनिमियाका बिरामीलाई परिक्षणका अन्यत्र जिल्ला जानू पर्ने बाध्यता टरेकोमा प्रदेश सरकारलाइ धन्यवाद दिदै परिक्षण सहित उपचार र औषधि सेवाको ब्यबस्थापन गरिदिन आग्रह गरे ।
लमही नगरपालिकाका निवर्तमान मेयर कुल बहादुर केसिले लमही अस्पताल भौतिक सँरचना, अस्पतालमा आबस्यक उपकरण प्राप्त हुदाहुँदै पनि ब्यबस्थापन हुन नसक्दा अस्पताल सबै भएर पनि केही नभएको जस्तो देखिएको गुणासो गरे । केसिले प्रदेश सरकारले सिकलसेलका बिरामीको परिक्षणका लागि लमही अस्पतालमा उपकरण उपलब्ध गराएकोमा खुशी व्यक्त गर्दै उपयोगितामा प्रश्न गरे ।
देउखुरीमा हाल २ सय र लमही नपामा मात्रै १ सय ४० जना सिकलसेलका बिरामी रहेको लमही नपा स्वास्थ्य शाखा प्रमुख नारायण शर्माले बताए । उनका अनुसार लमही नगरपालिका लक्षित समुदायको रगत नमुना परिक्षण गर्दै २ सयजना मध्य ११ जनामा देखिएकोले रोगीको सँख्या बढ्न सक्नेछ । उक्त रोग परिक्षणका लागि हाल सम्म रोगी नेपालगन्ज वा तुल्सिपुर जानूपर्ने बाध्यता थियो ।
लमही अस्पतालबाट उक्त रोग परिक्षण हुने भएपछि रोगिहरु उत्साहित देखिएका छन ।लमही ४ कि ५० बर्षिय निर्मला चौधरी आफू रोगी भएको १० बर्ष अघिमात्र थाहा पाएको हाल औषधि सेवन गर्दै आईरहेको बताइन । सिकलसेलका बिरामीहरुको हात ,खुट्टा र जिउ दुख्ने ,रगतको अभाव हुने जस्ता लक्षण देखा पर्ने गर्दछन ।